Powstanie i rozwój Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach jest nierozerwalnie związany z powstaniem miasta Katowice oraz rozwojem ruchu ogrodów działkowych na Śląsku i w całej Polsce. Początek istnienia Katowic wiąże się z założeniem w 1397 roku osady Kużnica. Pierwsza wzmianka o wiosce Katowice pojawiła się dopiero w 1858 roku. Około 1769 roku książę pszczyński założył głębinową kopalnię węgla kamiennego, w tym samym czasie powstały również kolejne obiekty przemysłowe jak Huta Hohenlone w osadzie Wełnowiec w 1805 i Huta Baildon w roku 1828. Duży rozwój Katowic rozpoczął się po uruchomieniu przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej połączenia Wrocławia z Mysłowicami. Po roku 1864 szybko rosła liczba ludności (szczególnie pozarolniczej) i coraz więcej mieszkańców pragnęło przekształcenia wsi w miasto. W dniu 11 września 1865 roku Katowice uzyskały status miasta Powiatowego i od tego momentu nastąpił szybki rozwój przemysłu oraz instytucji państwowych. Miasto początkowo rozwijało się wzdłuż rzeki Rawy, gdzie wytyczono nowe ulice jak 3-Maja, Warszawską i Pocztową. Następnie miasto rozwinęło się w kierunku południowym, gdzie pojawiła się ulica Kościuszki. W tym czasie zabudowa wiejska szybko zaczęły ustępować wznoszonym domom czynszowym oraz budynkom dla pracowników rozwijających się pobliskich zakładów przemysłu ciężkiego. Pojawia się również Park Kościuszki, który stanowił największy teren parkowy w granicach Katowic, zaś początki jego powstania sięgają 1888r. Dzięki dogodnemu położeniu stał się najchętniej odwiedzanym terenem rekreacyjnym w mieście. Z tego również okresu pochodzą wzmianki o powstających ogrodach przydomowych. Na Śląsku w Chorzowie i Toszku który jest jednym z pierwszych ogrodów pracowniczych w Polsce. W Katowicach znaleźli się i tacy mieszkańcy którzy pustkowia i nieużytki zmieniali na oazy zieleni służące mieszkańcom miasta. I tak w roku 1909 to jest ponad 100-lat temu, przez urzędnika spółki akcyjnej "Książęce Kopalnie" S.A., należącej do dóbr księcia pszczyńskiego Hrabia von Hochberg, postanowił podarować pracownikom 4,5 ha, gruntów księcia które znajdowały się obok Parku Kościuszki. Grunty te zostały przeznaczone na utworzenie ogrodów. Od roku 1906 nastąpiło zagospodarowywanie tego terenu i przekształcanie go na ogródki działkowe dla pracowników koncernu. W roku 1909 nastąpiło oficjalne zarejestrowanie ogrodu pod nazwą "Towarzystwo Ogródków Działkowych przy Parku Kościuszki". W roku 1947 ogród przyjął nazwę "Kolonia Ogródków Działkowych im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach ul. Barbary 23" Następnie 1997 roku ogród przyjął nazwę "Pracowniczy Ogród Działkowy im. Tadeusza Kościuszki" i został wpisany do Rejestru Pracowniczych Ogrodów Działkowych-Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców pod numerem A-XIV-4-1056.Rejest potwierdza, że działalność ogrodu jako ogrodu o charakterze stałym rozpoczęła się w roku 1909 oraz że ogród ma powierzchnię 4,92 ha. oraz 175 działek. Wracając do poprzedniej działalności ogrodu należy stwierdzić że odbywała się ona w bardzo burzliwym okresie szczególnie dotyczy to lat 1918-1945. W tym okresie zmieniały się władze i symbole państwowe. Nie obyło się też bez ofiar i walki. Cierpieli ludzie i szkody ponosiło miasto.
W tym okresie została zagubiona lub prawdopodobnie zniszczona dokumentacja ogrodu, którą bardzo trudno teraz odtworzyć. Więc jeśli ktoś z działkowców lub mieszkańców miasta ma jakieś dokumenty związane z działalnością ogrodu lub zdjęcia wykonane na jego terenie to bardzo prosimy o ich udostępnienie celem skopiowania i zachowania w kronice.
Z chwilą zakończenia działań wojennych na Śląsku nastąpiła aktywizacja życia społecznego. Ogród nasz przystąpił również do porządków po niemieckiej okupacji. W roku 1959 powstała inicjatywa, zaakceptowana przez Zarząd Ogrodu, wystawienia w miejscu uświęconym krwią trzech Powstańców Śląskich, którzy polegli na terenie naszego ogrodu pomnika. Ze względu na brak środków finansowych propozycje nie zostały zrealizowane. W latach 1951-2001 kolejne Zarządy ogrodu były zmuszone walczyć z władzami miasta Katowic, które kilkakrotnie podejmowały decyzję o likwidacji ogrodu i nie wyrażały zgody aby teren ten na którym znajduje się ogród przeznaczyć na tereny rekreacyjne będące przedłużeniem Parku Kościuszki i służące działkowcom i mieszkańcom miasta Katowic. Wszystkie Zarządy Ogrodów działające w imieniu działkowców prowadziły przez cały czas ożywioną działalność na rzecz działkowiczów i mieszkańców miasta. Na terenie ogrodu do roku 1997 znajdował się Plac Zabaw dla dzieci służący wszystkim dzieciom z okolic, lecz został zlikwidowany ze względu na częste dewastowanie wyposażenia placu zabaw. Od roku 1977 przez szereg lat miał swoją siedzibę "Klub Seniora" który organizował spotkania seniorów przez cały rok. W latach siedemdziesiątych aktywnie pracowała również "Komisja Kobiet" która za swą aktywną działalność społeczną na rzecz ogrodu i miasta otrzymała w 1975 roku dyplom Krajowej Rady Pracowniczych Ogrodów Działkowych w Warszawie. Prze długie lata świetlica ogrodu była wykorzystywana przez Zarząd Hodowców Gołębi Pocztowych w Katowicach. W roku 1997 dzięki długotrwałym staraniom Zarząd Ogrodów otrzymał od kopalni Kleofas odszkodowanie za szkody górnicze, które spowodowały uszkodzenie i zniszczenie przybudówki przy świetlicy, otrzymane środki pozwoliły na natychmiastowe prace wyburzeniowe i remontowe świetlicy oraz dobudowanie do świetlicy węzła sanitarnego i magazynu. W roku 1997 została wymieniona cała sieć wodociągowa na igielitową wraz z doprowadzeniem wody do wszystkich działek. Ze względu na całkowite zniszczenie ogrodzenia zewnętrznego ogrodu Zarząd podjął decyzję i zrealizował wymianę siatki ogrodzeniowej ogrodu od ulicy Kościuszki w roku 1998 oraz od ulicy Barbary w 2007. W roku 2005 została uporządkowana sieć elektryczna. Stara i uszkodzona została zdemontowana a na jej miejsce została założona nowa sieć kablowa doprowadzająca energię elektryczną do altan. Wszystkie wyżej wymienione inwestycje i prace zostały wykonane z wpłat wniesionych przez działkowiczów oraz dotacji finansowych przez Zarząd Śląskiego Polskiego Związku Działkowych w Katowicach. Niezależnie od szerokiej działalności inwestycyjnej w naszym ogrodzie prowadzona jest bieżąca działalność statutowa. W każdym roku odbywają się Walne Zebrania działkowiczów, uroczyście są obchodzone "Dni Działkowca" , na wiosnę i na jesieni odbywają się przeglądy działek zaś działkowcy którzy dbają o wygląd , porządek i estetykę działek otrzymują dyplomy. Należy podkreślić, że ogród jest ostoją 450 gatunków roślin oraz w tym ponad 30 gatunków chronionych oraz wielu gatunków płazów, ptaków i ssaków które są również objęte ścisłą ochroną na terytorium Polski. Jest także ogrodem wielopokoleniowym, gdzie działki są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dlatego też w uznaniu walorów ogrodu przez Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie ze względu na ciekawy kontekst historyczny ogród został wytypowany do badań którym celem będzie i opis zjawiska kultury ogrodów działkowych w Polsce. Oceniając 100-letnią działalność Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach należy podkreślić duży wkład społecznej pracy członków wszystkich kolejnych Zarządów, szczególnie zaś Prezesów, którymi byli po wyzwoleniu z niemieckiej okupacji:
1. Jan Nowakowski
2. Roman Maluchnik
3. Władysław Pakuła
4. Jan Kamiński
5. Jan Ligęza
6. Zygmunt Mietła
7. Andrzej Pełka
8. Jerzy Sowa
9. Franciszek Kłobukowski
9. Franciszek Kłobukowski
Obecny Zarząd w składzie:
- Prezes - Marek Kropidło
- Wiceprezes - Grzegorz Kot
- Skarbnik - Kazimiera Kapełka
- Sekretarz - Katarzyna Pawliczek
- Członek Zarządu - Grażyna Polańska - Berdek
Kieruje działalnością ogrodu od roku 2024 do chwili obecnej.
Rodzinny Ogród Działkowy im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach jest miejscem oazy zieleni, miejscem odpoczynku pracujących oraz emerytów i rencistów. Do najstarszych rodów działkowiczów w naszym ogrodzie należą rody: Państwa Skrzypczaków, Imiołów, Kempów, Knosałów i Kryjonów. Bezpośredni kontakt pomiędzy działkowiczami daje możliwość wymiany doświadczeń zaś ich dzieciom i wnukom możliwość i warunki wypoczynku oraz bezpiecznej zabawy. Jest cząstką życia działkowców i ich rodzin oraz miejscem w którym zainwestowali swoje oszczędności.